श्री गुरु ग्रंथ साहिब और भक्ति संगीत ‘श्री गुरु ग्रंथ साहिब जी’ एक ऐसा पवित्र, अनोखा ग्रंथ है जिसमें अंकित सारी गुरुबाणी भक्ति संगीत पर आधारित है। जिसे ‘गुरमत संगीत’ के नाम से भी पहचाना जाता है। ‘गुरमत संगीत’ का प्रारंभ सिक्ख धर्म के संस्थापक प्रथम गुरु ‘श्री गुरु नानक देव साहिब जी’ से हुआ […]
सर्व कला समर्थ: धन्य-धन्य श्री गुरु तेग बहादुर साहिब जी सृष्टि में अवतार स्वरूप महापुरुष, ईश्वर के समान माने जाते हैं और 16 कलाओं से संपन्न होते हैं। ऐसे महापुरुषों को सर्व कला संपूर्ण के नाम से सम्मानित किया जाता है। ‘श्री गुरु नानक देव साहिब जी’ की नौवीं ज्योत ‘श्री गुरु तेग बहादुर साहिब
ਅਕਾਲੀ ਫੂਲਾ ਸਿੰਘ ਨਿਹੰਗ: ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਅਮਰ ਯੋਧਾ ਅਕਾਲੀ ਫੂਲਾ ਸਿੰਘ ਨਿਹੰਗ ਦਾ ਜਨਮ 1 ਜਨਵਰੀ ਸਨ 1761 ਈਸਵੀ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸਿੰਹਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪਿਤਾ ਇਸਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਦੁਖਦਾਈ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਬਾਬਾ
ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦਰ: ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਸ਼ੂਰਵੀਰ ਯੋਧਾ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਪੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦਰ ਦਾ ਨਾਮ ਸ਼ੌਰਿਆ, ਬਲਿਦਾਨ ਅਤੇ ਧਰਮਨਿਸ਼ਠਾ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਸੋਨੇ ਦੇ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਤਿਆਗ, ਸਹਾਸ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਸੀ। ਆਪ ਦਾ ਜਨਮ ਸਨ 1670 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ
ਸਰਦਾਰ ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਅਟਾਰੀ: ਇੱਕ ਬੇਮਿਸਾਲ ਦੇਸ਼ਭਕਤ ਅਤੇ ਵੀਰ ਯੋਧਾ ਸਰਦਾਰ ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਅਟਾਰੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸੋਨੇਹਰੀ ਪੰਨਿਆਂ ‘ਤੇ ਅਮਰ ਹੈ, ਦਾ ਜਨਮ ਸੰਨ 1788 ਈ. ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪਿੰਡ ਅਟਾਰੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਥਾਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 25 ਕਿਲੋ ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ,
ਭਾਈ ਸੁਬੇਗ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ: (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਰਖੜੀ ‘ਤੇ ਸਵਾਰ ਕਰਕੇ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।) ਭਾਈ ਸੁਬੇਗ ਸਿੰਘ ਪਿੰਡ ਜੰਬਰ (ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲਾਹੌਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਦੇ ਨਿਵਾਸੀ ਸਨ। ਉਹ ਸੁਸ਼ਿਕਸ਼ਿਤ ਅਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਸਨ। ਆਪ ਜੀ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਠੇਕੇਦਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਲਾਹੌਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ
ਭਾਈ ਸੁਖਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਮਹਤਾਬ ਸਿੰਘ ਜੀ: ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਆਨ, ਬਾਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨ ਭਾਈ ਸੁਖਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਮਹਤਾਬ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਆਨ, ਬਾਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮੱਸਾ ਉਦਦੀਨ ਉਰਫ਼ ਮੱਸਾ ਰੰਗੜ ਦਾ ਜਨਤਾ ਵਿਚ ਵਧ ਕਰਕੇ ਉਸਦਾ
ਸਰਦਾਰ ਨਿਧਾਨ ਸਿੰਘ ‘ਪੰਜ ਹੱਥਾ ਸਿੰਘ’: ਵਿਰਤਾ ਅਤੇ ਬਲੀਦਾਨ ਦੀ ਅਮਰ ਗਾਥਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ, ਜਿੱਥੇ ਵਿਰਤਾ ਅਤੇ ਬਲੀਦਾਨ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਣਗਿਣਤ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਸਰਦਾਰ ਨਿਧਾਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਗਾਥਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਪੰਜ ਹੱਥਾ ਸਿੰਘ’ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ‘ਸ਼ੇਰ-ਏ-ਪੰਜਾਬ’ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨਕਾਲ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਇੱਕ ਮਜਬੂਤ
ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਬਾਜ ਸਿੰਘ: ਇੱਕ ਸੱਚੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸੈਨਿਕ ਦੀ ਵੀਰ ਗਾਥਾ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਅਦਵੀਤੀ ਯੁੱਧ ਕੌਸ਼ਲ, ਸ਼ਹਾਦਤ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਸਦਾ ਜੁਲਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਲੜਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮੀਕਰਨ ਦੀਆਂ ਜਬਰਦਸਤ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਸ਼ਹੀਦ ਬਾਜ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨਾਲ ਫਰੁਖਸੀਯਾਰ ਜਿਹੇ ਤਖ਼ਤ
ਸਰਦਾਰ ਬੋਤਾ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਗਰਜਾ ਸਿੰਘ: ਅਦਮ੍ਯ ਸਾਹਸ ਅਤੇ ਸ਼ੌਰਯ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੁਗਲ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਉੱਤੇ ਅਤਿਆਚਾਰਾਂ ਦੀ ਪਾਰਾਕਸ਼ਠਾ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਨੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਨੂੰ ਜੜ ਤੋਂ ਮਿਟਾ ਦੇਣ ਦੀ ਕਸਮ ਖਾ ਲਈ ਸੀ। ਨਾਦਿਰ ਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਅਹਮਦ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦਾਲੀ ਵਰਗੇ ਲੁਟੇਰੇ ਜਦੋਂ-ਜਦੋਂ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਨੂੰ
